Hitler

Giấc mộng nghệ sĩ

Hitler chào đời ngày 20.4.1889 ở Lindau, một thị trấn gần biên giới Áo -Thụy Sĩ. Bố là nhân viên hải quan, qua đời khi con trai mới 13 tuổi. Ông bố rất nghiêm khắc, lạnh lùng, trong khi bà mẹ rất yêu con nên Adolf (Hitler) cũng rất thương mẹ. Hitler được tiếng thông minh nhưng lười học, chỉ thích môn lịch sử vốn do các thầy giáo rất yêu nước giảng dạy, rằng Đức là một dân tộc hùng mạnh.

Đường học vấn dở dang, nhưng cái chết của ông bố khiến ông con không còn bị ép chọn nghề vào đời nữa. Hitler tự cho mình là một nghệ sĩ, một nghề danh giá vượt trên mọi nghề và khát vọng trong chỉ một ngày có thể trở thành tác giả của họa phẩm hoặc một một công trình kiến trúc vĩ đại. Thế là tay oắt con này chỉ ở nhà, đọc sách, vẽ vời, xem kịch nghệ và rất thích nhạc của đại nhạc sĩ Wagner.

Giống như bao thiếu niên thời ấy, Hitler cũng được hưởng môi trường của một xã hội đã phát triển tương đối văn minh. Vì thế, cũng không mấy khác mọi thiếu niên khác, ngoài "khuyết điểm" là quá tham vọng, dễ nổi loạn, cực đoan, rất vụng về, đôi khi đến thô lỗ trong quan hệ với bạn gái.

Năm 1907, Hitler rớt trong kỳ tuyển sinh vào trường nghệ thuật Vienna (Áo). Tiền trợ cấp trẻ mồ côi và vay người thân cạn sạch, hắn "đi bụi" trong những năm 1909-1913, làm những việc vặt như vẽ tranh "sao chép". Trong cuốn Mein Kampf, Hitler khoe từng là thợ xây dựng.

Dù nghèo nhưng Hitler vẫn học đòi giao du với trí thức thành Vienna, nơi trước Thế chiến 1 là chốn hội tụ của tầng lớp trưởng giả lắm ý tưởng chính trị và cũng mê nghệ thuật. Hitler đọc báo ngấu nghiến, cười mỉm với những bức biếm họa, đi xem Quốc hội đế chế Áo-Hung họp.

Cuộc sống ở Vienna càng làm Hitler tin vào bài học "dân tộc thượng đẳng" của các ông giáo làng Lindau, và đâm chán đế chế Habsburg. Tự ái "nghệ nhưn" nổi lên, Hitler tự cho thuộc thượng đẳng, không muốn đứng chung hàng ngũ với tầng lớp lao động. Đó là mầm mống của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, bài Do Thái, bắt đầu xuất hiện và phát triển sau này trong người Hitler.

Lính quèn lên đời

Năm 1913, Hitler quyết định trốn nghĩa vụ quân sự, tìm đến thành phố Munich, sống như thuở hàn vi ở Vienna. Thế chiến 1 bùng nổ, Hitler lại ngả sang phía cực đoan khác, viết thư bằng máu tình nguyện gia nhập một tiểu đoàn ở Bavaria. Nhưng chẳng phải yêu nước hay gì khác, mục đích chỉ là để có được chút vai vế trong xã hội. Đó là con đường thoát khỏi cảnh bơ vơ, không được xã hội thừa nhận.

Tuy được trao tặng huân chương chữ thập sắt số 1, nhưng không được lên lon, mãi là anh lính quèn "đơ-zèm cùi bắp", do không có khả năng chỉ huy. Cái hận của một kẻ tự ty lại có dịp bùng lên.

Phe xã hội thắng vào tháng 11.1918 càng khiến Hitler bị sốc, từ đó bắt đầu ghét cay ghét đắng Do Thái. Nhưng Hitler vẫn tiếp tục mặc áo lính, vì chẳng thích trở lại cuộc sống bơ vơ nữa. Hitler may mắn được gọi vào ban tuyên truyền của quân đội, được giao nhiệm vụ hướng dẫn tinh thần yêu nước kiểu Đức và chống phe xã hội. Hitler tỏ ra có khiếu nói, và dường như tìm thấy "tiềm năng" trong công việc này, nói chứ không cần làm.

Năm 1919, "tuyên truyên viên" giỏi Hitler được đảng Công nhân Đức (DAP) chú ý và mời gia nhập. Lúc đó DAP là một tổ chức nhỏ xíu, nhưng toàn những đảng viên yêu nước và bài Do Thái hết mình. Họ hạ mục tiêu phải ngăn chặn đảng Dân chủ xã hội (SDP) có thêm nhân sự. Hitler nhận lời mời ngay tắp lự, phần vì có cảm tình với chủ trương của DAP. Nổi lên trên hết, Hitler thấy đó là cơ hội để kiếm thêm sự ủng hộ cho những ý tưởng cực đoan.

Tháng 7.1921, Hitler nắm vai trò lãnh đạo đảng, đổi tên đảng thành đảng Công nhân xã hội quốc gia (NSDAP, gọi gọn là Quốc xã) và không đầy 12 năm sau, đảng trở thành bự nhất Đức, đưa Hitler lên làm TTg...

72 năm sau, TTg Hitler vừa bị loại khỏi danh sách "những công dân danh dự" của thị trấn Lindau (bang Bavaria). Hội đồng thị trấn họp vừa họp tuần rồi, nhất trí đi đến quyết định này, vì "thật phi lý nếu cứ tôn vinh Hitler". Thật ra chẳng ai để ý cái tên Hitler được ghi trong danh sách này. Hội đồng thị trấn cũng chẳng nhớ để "gạch xóa", cho đến khi có người đề xuất làm một bảng đồng tôn vinh những con dân của thị trấn, người ta mới phát hiện và sực nhớ.